Onderzoek naar samenwerkingsverbanden Plein013

Plein 013 is een samenwerkingsverband van scholen in Tilburg en omgeving. In het schooljaar 2018-2019 constateerde Plein 013 een toename in het aantal aanvragen voor een toelaatbaarheidsverklaring (TLV). Een TLV is een bewijs dat een kind recht heeft op een plek in het speciaal (basis)onderwijs (S(B)O). Plein 013 stelde aan Innovatie nul13 de vraag:

Wat zijn de redenen van de toename in het aantal TLV’s in Tilburg en omgeving?

Methode van onderzoek
Alle TLV-aanvragen worden bij Plein 013 geregistreerd in een geautomatiseerd systeem. Op basis van de gegevens uit dit systeem is een uitgebreide data-analyse uitgevoerd.

Om de uitkomsten van de data-analyse verder te kunnen duiden, werden deze aangevuld met inhoudelijke kennis uit het werkveld, opgehaald door middel van een digitale vragenlijst die werd ingevuld door 24 respondenten van 20 scholen voor regulier basisonderwijs. Daarnaast zijn 12 telefonische interviews afgenomen bij vertegenwoordigers van scholen voor regulier en speciaal basisonderwijs in Tilburg. Naast de duiding van de toename in het aantal TLV’s kwamen hier een aantal aangrenzende thema’s aan bod, zoals samenwerking in de buurt, terugplaatsing op het regulier onderwijs en vroegsignalering.

De benodigde data is door Innovatie nul13 opgehaald, opgeschoond en geanalyseerd middels een interactieve tool voor het visualiseren van data, Microsoft Power BI. Samen met Plein 013 werd de opbouw van de vragenlijsten en telefonische interviews vastgesteld en vervolgens door Innovatie nul13 ingepland, afgenomen en geanalyseerd. Dit leverde een helder onderzoeksrapport op waarin een verklaring werd gegeven voor de toename in het aantal TLV’s in het S(B)O, met conclusies en aanbevelingen op de vastgestelde thema’s binnen het gebied van passend onderwijs en een wijkgerichte aanpak.

Resultaat
Het onderzoek heeft Plein 013 meer grip gegeven op hun cijfers. Dit onderzoek toonde bijvoorbeeld aan dat na de start van passend onderwijs een stijging te zien was in het aantal verwijzingen vanuit het regulier onderwijs naar het S(B)O. Deze trend leek de afgelopen jaren af te vlakken en zelfs licht te dalen in het schooljaar 2019-2020. Scholen gaven hierover aan dat zij nu beter weten welke ondersteuning zij kunnen bieden en welke niet. In de beginjaren van passend onderwijs hebben zij soms te lang geprobeerd leerlingen binnen de eigen school te ondersteunen. Hierdoor liep de leerling al een te grote achterstand en faalervaringen op voordat de leerling alsnog in het S(B)O terecht kwam. Mogelijk zorgde dit ervoor dat het aantal verwijzingen in de jaren daarna steeg.

Ook zijn achterliggende redenen en motivaties van betrokken partijen inzichtelijk gemaakt. Zo kwam bijvoorbeeld naar voren dat de professionals in Tilburg naast een oplossing van het bekende tijd- en personeelstekort vooral nog kansen zien op het gebied van vroegsignalering, deskundigheid van leraren en samenwerking tussen regulier onderwijs en S(B)O, om ervoor te zorgen dat meer leerlingen thuisnabij onderwijs kunnen volgen.

Jim Bijlstra, a.i. directeur Plein 013, over de samenwerking met Innovatie nul13
“Het is goed om een combinatie te maken van een kwantitatieve kant en een kwalitatieve kant. Zo heb je extra munitie om de uitkomsten te duiden en deze een plek te geven in verdere beleidsontwikkeling. Dit onderzoek kunnen wij als basis gebruiken voor ons nieuwe ondersteuningsplan. Het helpt ons bij het vormgeven van het programma ‘In de buurt gebeurt het.’”